BẢO VỆ RĂNG KHI NGỦ

Răng là một phần quan trọng trong cơ thể người. Nó có ý nghĩa lớn về thẩm mỹ và sức khỏe, tạo nên chất lượng cuộc sống nói chung.

Về thẩm mỹ thì người xưa đã đúc kết “cái răng, cái tóc ...” và cho dù ở thời đại nào, phương Đông hay phương Tây đều coi trọng giá trị thẩm mỹ của hàm răng.

Hàm răng nằm ở cửa ngõ của quá trình trao đổi chất, tiếp nhận nguồn thức ăn nuôi dưỡng cơ thể, sức khỏe của răng kém sẽ không thể có cuộc sống chất lượng.

Tại sao cần bảo vệ răng khi ngủ?

Hàm răng người rất cứng và khỏe, có lẽ vì vậy mà người ta chủ quan, không coi trọng chuyện bảo vệ, giữ gìn nó. Nhất là khi đi ngủ, khi các yếu tố bên ngoài gây nguy cơ va chạm, gãy vỡ răng hầu như không có.

Chỉ tới khi các biểu hiện suy yếu của hàm răng đã rõ thì người ta mới chú ý đến việc bảo vệ, giữ gìn nó. Nhưng thường lúc đó các cách điều trị chỉ là duy trì tình trạng chứ không thể lấy lại một hàm răng khỏe mạnh như trước.

Phần lớn người ta không biết mình mắc tật ngủ nghiến răng cho tới khi đi khám bác sĩ vì thấy răng bắt đầu có những biểu hiện kém đi rõ ràng.

Ngủ nghiến răng là bệnh gì?

Ngủ nghiến răng là hiện tượng rối loạn cử động hàm trong lúc ngủ. Các cử động đó có thể giống hoạt động ăn nhai bình thường, có thể là mài hai hàm răng vào nhau theo chiều ngang hoặc cắn, mài răng cửa, có thể là cơ hàm siết chặt hai hàm răng lại với nhau rồi nhay, lắc.

Ngủ nghiến răng không bị coi là một bệnh, người ta thường gọi nó là chứng nghiến răng đêm hoặc tật ngủ nghiến răng.

Nghiến răng khi ngủ có gây hại gì không?

Nghiến răng khi ngủ ở mức độ nhẹ, không thường xuyên, không kéo dài thì có thể tự khỏi và hầu như không để lại hậu quả gì nghiêm trọng. Nhưng trong những trường hợp còn lại chứng ngủ nghiến răng gây ra một tác hại to lớn tới hàm răng, có thể làm mất răng.

• Nghiến răng nhiều sẽ bào mòn lớp men răng ở mặt nhai. Mặt nhai phẳng sẽ khó nhai, lớp men bảo vệ răng mòn đi sẽ lộ ra các cấu trúc bên trong khiến răng trở nên nhạy cảm, gây ê buốt. Răng cũng dễ bị viêm nhiễm gây ra sâu răng, viêm tủy răng.

• Nhay nghiến hai hàm răng với lực rất mạnh lúc ngủ (vô thức) sẽ làm chân răng không còn vững chắc, giống như cái cọc bị lắc nhiều sẽ rất dễ gãy, dễ nhổ lên.

• Hàm răng bị mòn đi sẽ làm khuôn mặt ngắn lại, trông già hơn so với tuổi. Cơ hàm hoạt động quá mức sẽ phát triển bất bình thường, phì đại làm biến dạng, mất cân đôi khuôn mặt. Ảnh hưởng rất xấu tới thẩm mỹ.

• Người bị nghiến răng đêm hay xuất hiện một hoặc nhiều các triệu chứng sau: đau răng, đau mỏi hàm, đau thái dương, đau tai, hàm nhai có tiếng lục cục, khó ngậm chặt hoặc há to hàm, có khi đau lan xuống cổ, gáy, …

Làm sao để biết mình mắc tật nghiến răng?

Có thể nhờ người cùng phòng, người xung quanh để ý xem lúc ngủ có phát ra tiếng kêu không. Tiếng kêu có thể là ken két, có thể là âm thanh nhóp nhép như ăn nhai gì đó. Hoặc nhờ họ để ý xem khi ngủ 2 hàm răng có siết chặt, nổi cả múi cơ lên không vì cũng có thể nghiến mà không phát ra tiếng kêu.

Tự mình cũng có thể kiểm tra bằng cách dùng gương nha để kiểm tra xem răng có gì bất thường (núm răng bị mài mòn, răng sứt vỡ, …). Nếu thấy hay đau mỏi vùng thái dương hàm, tai thì cũng có thể nghĩ đến tật nghiến răng và nên đi khám để được các lời khuyên từ người có chuyên môn.

Cách nào để chữa bệnh nghiến răng?

Những yếu tố chính gây ra nghiến răng đã nói ở trên. Vậy khi muốn khỏi nghiến răng ta chỉ cần khắc phục những nguyên nhân đó:

• Giữ cơ thể ở trạng thái quân bình, không bị áp lực, lo âu bằng cách tập thở hoặc yoga, khí công, thiền;

• Dành nhiều thời gian cho thư giãn nghỉ ngơi như chăm sóc cây cảnh, thú cưng. Giảm thời gian ngồi trước máy tính, điện thoại, TV.

• Tránh xa các chất kích thích, chất hướng thần;

• Bổ sung canxi;

• Từ bỏ các thói quen nhai gặm ngoài lúc ăn, ăn đồ ăn đã nấu kỹ, mềm mại;

Trong dân gian còn lan truyền những kiểu chữa mẹo ngủ nghiến răng nhưng thiếu cơ sở để tin tưởng.

Các nha sĩ thường cho bệnh nhân nghiến răng dùng miếng ngậm ban đêm bảo vệ răng khi ngủ. Đây là một cách làm hiệu quả, không có tác dụng phụ, không sợ biến chứng, không xâm lấn, chi phí vừa phải, được nhiều người sử dụng.

Miếng ngậm bảo vệ răng khi ngủ có tác dụng gì?

Dụng cụ bảo vệ răng này là một miếng ngậm bọc theo hàm răng, có hình máng nên còn gọi là máng bảo vệ răng. Nha sĩ sẽ lấy mẫu dấu răng của bệnh nhân rồi tạo một mô hình hàm răng bằng thạch cao. Từ mô hình răng bằng thạch cao này họ sẽ tạo ra miếng ngậm vừa khít với khuôn dạng hàm răng người bệnh. Miếng ngậm này làm từ Acrylic, trong suốt và cứng. Người dùng ngậm nó khi ngủ và nó sẽ ngăn cách 2 hàm răng khiến 2 mặt nhai không thể cọ xát vào nhau khi ngủ nghiến răng.

Tuy nhiên việc đi thăm khám nha sĩ để có một miếng ngậm chống ngủ nghiến răng cũng mất khá thời gian và tiền bạc. Để đáp ứng nhu cầu chống nghiến răng, với sự giúp đỡ của công nghệ mới, vật liệu mới người ta đã sản xuất ra các loại miếng chống nghiến răng bán sẵn.

Về cơ bản nó cũng theo nguyên lý là lớp đệm ngăn cách 2 hàm răng để giảm thiểu tác hại của việc nghiến răng khi ngủ nhưng có nhiều thiết kế khác nhau. Phổ biến nhất là loại miếng chống nghiến bằng chất liệu EVA (Ethylene Vinyl Acetate Copolymer) có thể định hình bằng nhiệt. Với chất liệu này người dùng có thể tạo miếng ngậm chống ngủ nghiến ngay trên hàm răng mình, đảm bảo miếng ngậm có khuôn dạng đúng hàm răng người dùng. Hơn nữa chất liệu mềm mại khiến người ngậm cảm thấy dễ chịu và có tác dụng hấp thụ lực nghiến do đó không những bảo vệ được men răng mặt nhai mà còn bảo vệ được độ vững chắc của chân răng, giảm đau đớn khu vực thái dương hàm.

Các loại miếng ngậm chống ngủ nghiến răng và ưu, nhược điểm

Có nhiều loại miếng ngậm chống nghiến răng, hình dáng có thể khác nhau nhưng có thể chia làm 2 loại: loại ngậm 1 hàm và loại ngậm 2 hàm.

• Loại 1 hàm là loại định hình theo 1 hàm (thường là hàm trên). Khi ngủ đặt vào hàm đã định hình cho miếng ngậm.

• Loại 2 hàm là khi định hình nó sẽ theo khuôn 2 hàm răng. Khi dùng miếng ngậm sẽ bao bọc cả 2 hàm răng. Phải để đúng vị trí như khi định hình.

Loại 1 hàm thì dễ định hình, dễ ngậm, khi ngậm gọn hơn, ít phồng, cộm, phù hợp với mục đích chống nghiến răng hơn. Khi dùng vào mục đích bảo vệ răng thể thao cần chọn loại dày để tăng mức độ bảo vệ và hấp thụ xung lực.

Loại 2 hàm thì dày, khó định hình, khi ngậm thì phồng to, phù hợp với mục đích bảo vệ răng thể thao. Đặc biệt là các môn võ đối kháng như MMA, Boxing, Taekwondo, Karatedo, ...